Earhart, Pitcairn-Cierva autogyrosuyla (dönerkanatlı hava aracı) 5.613 metre (18.415 ft) irtifa rekorunu kırdıktan sonra çekilen fotoğraf;
8 Nisan 1931 tarihli.
1897-1937
Her yanı tıkırdayan bir uçakla, hiçbir modern navigasyon cihazı olmaksızın, Atlantik üzerinde binlerce mil uçmak hem cesaret, hem yetenek, hem de sert bir ruh gerektiriyordu. 1920’li yıllarda bu tür maceralara yalnızca erkeklerin kalkışabileceği düşünülüyordu. Tabii bu, ince yapısı ve uzun boyu, rüzgarla savrulan kısa saçları ve korkusuzluğuyla Amelia Earhart sahneye çıkana kadardı. Earhart 1897 yılında Atchison, Kansas’da doğdu ve cesaretiyle zamanının kadınlarının aklına dahi getirmeyeceği şeyleri başardı. 1921 yılında, henüz 24 yaşındayken, ilk uçağını satın aldı. Üzerinden ancak bir yıl geçmişti ki, yalnızca 60 beygir gücündeki üstü açık, iki kişilik uçağının pervanesini 4.267 metreye (14.000 ft) doğrultarak kadınlar irtifa rekorunu kırdı.
Charles Lindbergh’ün rekor uçuşundan bir yıl sonra, 1928’de, Amelia Earhart Atlantik Okyanusu’nu aşan ilk kadın oldu. Newfoundland, Kanada’dan Galler, Birleşik Krallık’a 20 saatlik yolculuğu zorlu hava koşullarıyla dolu olmasına karşın Earhart, bu başarısıyla hiç de gurur duymuyordu: “Yalnızca bir valizdim ben, bir çuval patates gibi.” Havacı belli ki pilot koltuğunu tercih ediyordu. Böylece Ağustos 1928’de Kuzey Amerika’yı tek başına geçip geri gelen ilk kadın oldu. Kadınların geleneksel olarak erkeklere atfedilen mesleklere eşit erişim hakkı olmasını ve hayatlarını pilot olarak kazanabilmelerini istiyordu.
Charles Lindbergh’ün rekor uçuşundan bir yıl sonra, 1928’de, Amelia Earhart Atlantik Okyanusu’nu aşan ilk kadın oldu. Newfoundland, Kanada’dan Galler, Birleşik Krallık’a 20 saatlik yolculuğu zorlu hava koşullarıyla dolu olmasına karşın Earhart, bu başarısıyla hiç de gurur duymuyordu: “Yalnızca bir valizdim ben, bir çuval patates gibi.” Havacı belli ki pilot koltuğunu tercih ediyordu. Böylece Ağustos 1928’de Kuzey Amerika’yı tek başına geçip geri gelen ilk kadın oldu. Kadınların geleneksel olarak erkeklere atfedilen mesleklere eşit erişim hakkı olmasını ve hayatlarını pilot olarak kazanabilmelerini istiyordu.
1929 yılında 99 öncü kadın pilotu bir araya getiren Ninety-Nines (Doksan Dokuz) isimli organizasyonun kuruluşuna ortak oldu. Bu organizasyon günümüzde hala faaliyetlerini sürdürüyor ve artık çok daha fazla üyesi var. 1931 yılında kırdığı 5.613 metrelik (18.415 ft) dünya irtifa rekoru gibi cesur girişimleri onu üne kavuşturarak kahraman haline getirdi.
Earhart, kadınlardan beklenen geleneksel rollere meydan okudu. 1931’de yayıncı George P. Putnam ile evlenmeden önce, ona modern evliliğe dair fikirlerini şöyle yazdı: “Şunu anlamanızı istiyorum; sizi Ortaçağ’dan kalma herhangi bir sadakat kuralına bağlı tutmayacağım ve kendimi de size benzer şekilde bağlı görmeyeceğim.” Uçmayı da bırakmayacaktı: “Lütfen birbirimizin işine ve oyununa karışmayalım.” 20 Mayıs 1932’de Earhart, Atlantik’i solo ve non-stop/ kesintisiz uçan ilk kadın oldu. Kanada’dan havalandıktan 14 saat 56 dakika sonra, sert rüzgarlar, buzlanma ve mekanik sorunlar nedeniyle Kuzey İrlanda’ya iniş yaptı. Her iki Atlantik uçuşunda da kolunda bir Longines kronograf taşıyordu. O zamanlar saatler mevcut olan tek navigasyon aletleriydi. “Gece yarısından sonra ay gözden kayboldu ve ben yıldızlarla baş başa kaldım” diye yazıyordu Earhart. “Uçmanın cazibesi, güzelliğin cazibesidir, (…) uçanların bu işe gönül verme nedeni, uçmanın estetik karakteridir.”
Earhart, kadınlardan beklenen geleneksel rollere meydan okudu. 1931’de yayıncı George P. Putnam ile evlenmeden önce, ona modern evliliğe dair fikirlerini şöyle yazdı: “Şunu anlamanızı istiyorum; sizi Ortaçağ’dan kalma herhangi bir sadakat kuralına bağlı tutmayacağım ve kendimi de size benzer şekilde bağlı görmeyeceğim.” Uçmayı da bırakmayacaktı: “Lütfen birbirimizin işine ve oyununa karışmayalım.” 20 Mayıs 1932’de Earhart, Atlantik’i solo ve non-stop/ kesintisiz uçan ilk kadın oldu. Kanada’dan havalandıktan 14 saat 56 dakika sonra, sert rüzgarlar, buzlanma ve mekanik sorunlar nedeniyle Kuzey İrlanda’ya iniş yaptı. Her iki Atlantik uçuşunda da kolunda bir Longines kronograf taşıyordu. O zamanlar saatler mevcut olan tek navigasyon aletleriydi. “Gece yarısından sonra ay gözden kayboldu ve ben yıldızlarla baş başa kaldım” diye yazıyordu Earhart. “Uçmanın cazibesi, güzelliğin cazibesidir, (…) uçanların bu işe gönül verme nedeni, uçmanın estetik karakteridir.”
Amelia Earhart'ın Longines kronografının önü ve arkası. Bu tek tuşlu kronograf, iki yardımcı kadrana sahipti ve 13.33Z kalibre mekanizma ile çalışıyordu. 35 mm kasayla donatılan bu modelin üretimine 1913’te başlanmıştı.
Earhart’ın Longines modelinin arkasına şu cümle işlenmiştir: “Amelia Earhart bu saati iki transatlantik uçuşunda kullanmış ve ölümünden hemen önce H.G.S. Jr.’a hediye etmiştir. H.G.S. Jr., ünlü Londra mağazasının sahibi
Harry Gordon Selfridge Jr.’ın baş harfleridir. Earhart onunla 1932'de tek başına tamamladığı transatlantik uçuşundan sonra tanışmıştı. Selfridge ona bir saat hediye etmiş, Earhart da buna karşılık kendisine 1928 ve 1932 yıllarında gerçekleştirdiği Atlantik uçuşlarında kullandığı Longines saati vermişti.
“YILDIZLARLA BAŞ BAŞAYDIM”
Amelia Earhart
Newfoundland, Kanada’da
uçağının önünde
poz veriyor,
14 Haziran 1928.
1922
22 Ekim: Kadın pilotlar irtifa dünya rekoru 4.267 m (14.000 ft).
1928
17-18 Haziran: Yolcu koltuğunda Atlantik’in üzerinden uçan ilk kadın. Newfoundland, Kanada’dan Burry Port, İngiltere’ye 20 saat 40 dakika süren yolculuk.
24 Ağustos: Kuzey Amerika kıtasını
tek başına bir uçtan diğer uca uçarak geçen ve geri dönen ilk kadın.
1930
5 Temmuz: Kadınlar dünya hız rekoru, 291.6 km/s (181.2 mph).
1931
8 Nisan: Kadınlar ve erkeklerde
autogyro irtifa rekoru
(autogyro: serbestçe dönen
yatay kanatlara sahip
pervaneli uçak) :
5.613 m (18.415 ft).
1932
21 Mayıs: Newfoundland, Kanada’dan yola çıkarak Kuzey İrlanda’ya durmaksızın solo uçan ilk kadın pilot ve bunu başaran ikinci kişi; yolculuk süresi14 saat 56 dakika.
1937
17th March: flight from Oakland, California to Honolulu, Hawaii in 15 hrs 47 min, setting a speed record for east-to-west flight.
Kendine özgü tarzıyla Amelia Earhart (1928). O günlerde kadınların pantolon giymesi hoş karşılanmıyordu.
Dünyanın etrafında, ekvator hizasında yaklaşık 47.000 kilometrelik (29.000 mil) uçuşu tamamlamak Earhart’ın son projesi olacaktı. “Kadınlar da erkekler gibi imkansızı kovalamalı,” demişti bir keresinde. Earhart ve navigatörü Fred Noonan, 1 Haziran 1937’de Miami, Florida’dan yola çıktılar. Latin Amerika’da, Afrika’da ve Asya’da molalar verdikten sonra, 29 Haziran 1937’de Papua Yeni Gine’ye ulaştılar. Üç gün sonra yolculuğun son etabı için yeniden yola koyuldular. Bu aşamada Hawaii ve Avustralya arasındaki küçük Pasifik Adası Howland’da mola vermeyi planlamışlardı. Havada 19 saat geçirdikten sonra Earhart, Howland yakınlarında bir Amerikan gemisine telsizle “yarım saatlik yakıtları kaldığını ve karanın görünmediğini” bildirdi.
Gönderdikleri son mesajda havada turladıklarını, ancak herhangi bir gemi tespit edemediklerini bildiriyorlardı. Çok geçmeden Earhart’ın çift motorlu Lockheed Electra uçağı, uçuş ekibiyle birlikte kayıplara karıştı. Donanma, ikiliyi bulmak için harekete geçtiyse de hiçbir bir iz bulunamadı. Hatta Titanik’in enkazını bulmasıyla ünlü Robert Ballard’ın Ağustos 2019’da yürüttüğü arama çalışması bile kayıp pilotun uçağından herhangi bir iz bulamadı.
Amelia Earhart, kocasına deneyiminin verdiği önseziyle bir mektup bırakmıştı: “Lütfen şunu bilin ki, tehlikelerin kesinlikle bilincindeyim. (…) Kadınlar da erkekler gibi başarmaya çalışmalıdır. Başarısız olduklarındaysa, yenilgileri ancak diğerleri için bir meydan okuma oluşturmalıdır.”
Amelia Earhart, kocasına deneyiminin verdiği önseziyle bir mektup bırakmıştı: “Lütfen şunu bilin ki, tehlikelerin kesinlikle bilincindeyim. (…) Kadınlar da erkekler gibi başarmaya çalışmalıdır. Başarısız olduklarındaysa, yenilgileri ancak diğerleri için bir meydan okuma oluşturmalıdır.”
Amelia Earhart
uçuş kıyafetiyle poz veriyor,
1 Kasım 1928.